Witold Dąbrowski (poeta)

---

Życiorys

Maturę Witold Dąbrowski zdał w Kwidzynie, gdzie jego rodzina osiedliła się po zakończeniu II wojny światowej. Dalsza edukacja prowadziła go na Uniwersytet Warszawski, gdzie studiował zarówno polonistykę, jak i filozofię, a studia ukończył w 1955 roku.

W 1954 roku współtworzył Studencki Teatr Satyryków, którego działalność kontynuował aż do 1958 roku. W tym okresie związał się emocjonalnie z Agnieszką Osiecką, która w swoich wspomnieniach opisała tę relację jako „tę jedyną w swoim życiu walkę o szczęście”. Wspólnie z kolegami z teatru oraz innymi artystami współpracował z prasą, takimi tytułami jak „Po prostu” i „Sztandarem Młodych”. W latach 1960-1961 pełnił funkcję redaktora naczelnego pisma literackiego „Współczesność”.

Jego debiut literacki miał miejsce w 1951 roku na łamach tygodnika Nowa Kultura, gdzie opublikował wiersz „Rocznik 1950”. W 1957 roku ukazał się jego pierwszy tomik wierszy pt. Rocznik 33, a kolejne zbiory to Koncert Hebanowy (1966), Ognicha (1971) oraz Arrasowanie (1976). Ostatni z wymienionych tomików przyniósł mu nagrodę PEN Clubu. Po jego śmierci, w 1982 roku ukazał się piąty tomik Portret trumienny, a w 2012 roku wydano zbiorcze wydanie jego poezji pod tytułem Krajobraz z chmurą. Witold Dąbrowski określany był często jako poeta neoromantyczny.

Cieszył się również uznaniem jako tłumacz poezji i prozy rosyjskiej. Współpracował z Andrzejem Mandalianem i Wiktorem Woroszylskim przy tworzeniu Antologii nowoczesnej poezji rosyjskiej 1880–1967 (1971) oraz antologii Symboliści i akmeiści rosyjscy (1971). W jego dorobku tłumaczeniowym znajdziemy między innymi prace Sołżenicyna, takie jak Jeden dzień Iwana Denisowicza, oraz dzieła Bułhakowa, w tym biografię Życie Pana Moliera, powieści: Mistrza i Małgorzatę oraz Białą gwardię, a także opowiadania: Fatalne jaja i Diaboliada. Dąbrowski tłumaczył także piosenki Bułata Okudżawy, przy czym często współpracował z Ireną Lewandowską, swoją życiową partnerką.

W 1976 roku stał się sygnatariuszem Memoriału 101, protestując przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL. W wyniku tego działania został całkowicie wykluczony z życia publicznego, co skutkowało zakazem publikacji w jakiejkolwiek formie, w tym wydawnictwach, czasopismach, a także w mediach elektronicznych. Na początku lutego bieżącego roku rozpoczęto jego rozpracowanie przez Wydział III Komendy Stołecznej Milicji Obywatelskiej w Warszawie, co widnieje w dokumentach pod numerem teczki O/Wa WK-8224/11. W maju 1978 roku na walnym zebraniu warszawskiego oddziału Związku Literatów Polskich publicznie potępił Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą za prześladowania pisarzy. Z powodu tego wystąpienia Dąbrowski został pobity przez nieznanych sprawców, co doprowadziło do jego śmierci na skutek zawału serca, która miała miejsce w nocy z 9 na 10 maja.

Życie prywatne

Witold Dąbrowski był synem Aleksandra i Michaliny z domu Rutkowskiej. Jego przydomek „Sokół” miał swoje źródło w imieniu dziadka, inżyniera Aleksandra Dąbrowskiego, który był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) oraz więźniem Pawiaka w latach 1905–1906. Został on następnie skazany na katorgę oraz zesłanie. Dziadek Witolda był żonaty z Antoniną Korczak-Struś.

Jego ojciec, Aleksander, a także stryj Paweł, aktywnie uczestniczyli w działaniach Armii Krajowej, co doprowadziło ich do uwięzienia na Pawiaku w latach 1942–1943.

W wyniku związku z Ireną Lewandowską, Witold Dąbrowski miał córkę Justynę Dąbrowską (znaną również jako Sokół-Dąbrowska), która przyszła na świat w 1960 roku. Justyna jest uznawana za psychologa, psychoterapeutkę oraz dziennikarkę.

Tomiki poezji

Witold Dąbrowski to uznany poeta, którego twórczość zawiera wiele ważnych tomików poetyckich. Oto niektóre z nich:

• rocznik 33 (1957),
• koncert hebanowy (1966),
• ognicha (1971),
• arrasowanie (1976),
• portret trumienny (1982),
• poezje wybrane (1983),
• krajobraz z chmurą (2012).

Tłumaczenia

W dorobku tłumaczeniowym Witolda Dąbrowskiego można odnaleźć wiele istotnych dzieł, które wpłynęły na polską literaturę. W szczególności, poeta współpracował z Ireną Lewandowską, co zaowocowało licznymi przekładami. Do jego najważniejszych tłumaczeń należą:

• Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata, razem z Ireną Lewandowską, wydawany w wielu wersjach,
• Michaił Bułhakow, Biała gwardia, w kolaboracji z Ireną Lewandowską, dostępny w różnych edycjach,
• Michaił Bułhakow, Życie Pana Moliera, tłumaczone wspólnie z Ireną Lewandowską, z różnymi wydaniami,
• Michaił Bułhakow, Diaboliada, razem z Ireną Lewandowską, w licznych edycjach,
• Michaił Bułhakow, Opowiadania, przygotowane w kooperacji z Ireną Lewandowską, wielokrotnie wznawiane,
• Michaił Bułhakow, Fatalne jaja, przetłumaczone wspólnie z Ireną Lewandowską, obecne w wielu wydaniach,
• Aleksandr Isaevič Solženicyn, Jeden dzień Iwana Denisowicza, przy współpracy z Ireną Lewandowską, w licznych edycjach,
• Jurij Bondariew, Bataliony proszą o ogień, 1966, wydane przez Książka i Wiedza,
• Iwan Stadniuk, Któż jest aniołem? 1967, wydane przez Książka i Wiedza,
• Andriej Wozniesienski, Longjumeau, 1970, Czytelnik,
• Konstanty Simonow, Z tobą i bez ciebie – liryki wojenne, (razem z innymi), 1970, PIW,
• Antologia nowoczesnej poezji rosyjskiej, w kooperacji z Andrzejem Mandalianem i Wiktorem Woroszylskim, 1971, Zakład Narodowy im Ossolińskich,
• Levi Achto, Notatnik Szarego Wilka, w współpracy z Ireną Lewandowską, 1971, PIW,
• Eugeniusz Jewtuszenko, Uniwersytet Kazański, 1971, Iskry,
• Jurij Dombrowski, Czarna dama: trzy opowieści o Szekspirze, w kooperacji z Ireną Lewandowską, 1973, PIW,
• Wołodymyr Kyselow, Trzecia miłość, 1974, Iskry,
• Bułat Okudżawa, Merci czyli przypadki Szypowa, 1974, PIW,
• Bagiš Ovsepjan, O tych, co nie wrócili, 1975, Iskry,
• Wiktor Koniecki, Pośród mitów i raf, w kooperacji z Ireną Lewandowską, 1975, PIW,
• Geworg Emin, Siedem pieśni o Armenii, wspólnie z Ireną Lewandowską, 1975, Książka i Wiedza,
• Jaan Kross, Immatrykulacja Michelsona, 1976, PIW,
• Sergiusz Antonow, W pierwszej osobie, 1976, PIW,
• Maksud Ibrahimbekow, Kto pojedzie do Truskawca, z Ireną Lewandowską, 1976, Książka i Wiedza,
• Grant Matewosjan, Pomarańczowy tabun, 1977, Czytelnik,
• Aimee Bekman, Katarynka, 1978, PIW,
• Mikołaj Moskwin, Dwa długie dni, 1980, Książka i Wiedza,
• Bułat Okudżawa, Wędrówki dyletantów, 1981, PIW.

---

Oceń: Witold Dąbrowski (poeta)

---