Kazimierz Lisiecki

---

Życiorys

Kazimierz Lisiecki był synem Romana i Marianny Lisieckich. Niestety, jego życie naznaczone było wieloma tragediami, bowiem w 1914 roku stracił matkę oraz kilka rodzeństwa w wyniku epidemii tyfusu. Dodatkowo, starszy brat – Stefan, zginął na froncie w 1920 roku, walcząc w szeregach Wojska Polskiego, a ojciec zaginął po wywiezieniu do Rosji. Trudno jest ustalić szczegóły dotyczące pozostałych członków rodziny, ponieważ Lisiecki w dorosłym życiu rzadko nawiązywał do swoich bliskich.

Przed II wojną światową

Kazimierz był absolwentem jednego z warszawskich gimnazjów. Już w czasach szkolnych, wykazywał aktywność jako lider – to on doprowadził do powstania oraz prowadził Drużynę Harcerską im. Hugona Kołłątaja w Warszawie przy bursie Rady Głównej Opiekuńczej na ul. Poznańskiej. Jako drużynowy AHP organizował liczne obozy i wycieczki.

Wczesne sieroctwo i trudne warunki życiowe zmusiły go do mieszkania w bursach, co miało znaczący wpływ na jego przyszłe podejście do opieki nad dziećmi. Lisiecki stał się wychowankiem, a z czasem współpracownikiem pedagoga Czesława Babickiego. Już w 1918 roku, dyrektor Bursy Marian Adamowicz skierował Kazimierza do pracy z dziećmi pracującymi jako gazeciarze, znajdującymi się na ul. Hipotecznej, Miodowej oraz pl. Teatralnym. To środowisko miało stać się głównym polem jego działalności wychowawczej przez lata.

Następnie uczęszczał do Studium Pedagogicznego Wolnej Wszechnicy Polskiej, które ukończył w 1923 roku, z przerwą na zaciągnięcie się do wojska podczas wojny w 1920 roku. Po uzyskaniu dyplomu podjął dodatkowe kształcenie w kursie dla wychowawców przy Ministerstwie Opieki Społecznej w 1925 roku. W 1919 roku założył Akademickie Koło Przyjaciół Dzieci Ulicy.

W 1927 roku ożenił się z Marią Ciechomską, której bracia żyli z nim w bursie. Następnie, w 1928 roku, został delegowany na Międzynarodowy Kongres Opieki nad Dziećmi w Paryżu, gdzie poznał pracę instytucji wychowawczych w krajach takich jak Anglia, Austria, Francja oraz Niemcy.

Lisiecki działając zgodnie z własną wizją, w 1928 roku utworzył Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy, wprowadzając innowacyjne metody opiekuńcze – Ogniska. Pierwsze Ognisko otworzył w Warszawie przy ul. Hipotecznej 5, a kolejne powstały w późniejszych latach w różnych lokalizacjach, takich jak ul. Środkowa 9 w 1934 roku, ul. Nowy Zjazd 9 w 1935 roku oraz ul. Długa 13/25 w 1938 roku, a także w miastach takich jak Toruń, Grudziądz i Łódź. W owym czasie Biuro Dzienników i Czasopism, działające w okresie 1932-1939, stanowiło podstawowe wsparcie finansowe dla Towarzystwa, umożliwiając gazeciarzom zarobki.

II wojna światowa

W obliczu II wojny światowej i okupacji niemieckiej Kazimierz Lisiecki kontynuował swoją pracę pedagogiczną. Z przedwojennych Ognisk działały jedynie te przy ul. Długiej 13 oraz Środkowej 9 w Warszawie. Działalność ta obejmowała nie tylko zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom, ale także prowadzenie tajnego nauczania oraz kształtowanie postaw patriotycznych i wzmacnianie tożsamości narodowej. Podczas powstania warszawskiego, Towarzystwo znalazło się w dramatycznej sytuacji, a Lisiecki zorganizował „Legię Akademicką”, do której z całej Polski zjednoczył swoich wychowanków. Spośród 350 jej członków, tylko około dwudziestu przetrwało konflikty zbrojne. Po upadku powstania, znany z działalności wychowawczej Lisiecki był świadkiem wywózki do Giełzowa w województwie kieleckim, gdzie do marca 1945 roku prowadził „Ognisko na wygnaniu”.

Po II wojnie światowej

Po wojnie w 1945 roku Lisiecki powrócił do Warszawy, gdzie w ocalałym Ognisku na Pradze organizował pomoc dla sierot wojennych. Władze przyznały mu kilka domów w Świdrze, które stały się schronieniem dla kolejnych dzieci oraz młodzieży, ofiar konfliktu. W 1953 roku Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy zostało zlikwidowane, a Ogniska włączono do sieci Państwowych Domów Dziecka. Lisiecki dążył do przywrócenia swoich placówek, wspierany przez polskich intelektualistów, takich jak Marian Brandys. Nie udało się jednak wznowić działalności Towarzystwa, lecz w 1956 roku Minister Oświaty utworzył Państwowy Zespół Ognisk Wychowawczych, a Kazimierza Lisieckiego mianowano dyrektorem tej instytucji.

W 1957 roku powstało ognisko „Muranów”, w 1960 roku „Gdynia”, a w 1964 roku Lisiecki zorganizował ośrodek „Starówka” przy ul. Starej 4 w Warszawie, który stał się centralą PZOW. Lisiecki przeszedł na emeryturę w 1971 roku, a zmarł w 1976 roku, znajdując spokój na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze A14-2-8.

W dniu jego pogrzebu, 12 grudnia 1976 roku, utworzono Koło Byłych Wychowanków Ognisk T. P. Dz. U. / P.Z.O.W. im. K. Lisieckiego „Dziadka”, które 16 grudnia 1993 roku przekształciło się w Stowarzyszenie „Przywrócić Dzieciństwo”. Organizacja ta, we wrześniu 2000 roku przyjęła nazwę „Przywrócić Dzieciństwo” Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy im. Kazimierza Lisieckiego „Dziadka”. W grudniu 2000 roku, „Gazeta Wyborcza” przeprowadziła plebiscyt na największego warszawiaka XX wieku, w którym Kazimierz Lisiecki zajął 5. miejsce, ustępując jedynie takim osobom jak Stefan Starzyński, Jerzy Waldorff, Stefan Wiechecki „Wiechu” oraz Krzysztof Kamil Baczyński.

---

Oceń: Kazimierz Lisiecki

---