Renata Grzegorczykowa, urodzona 19 czerwca 1931 roku w Pruszkowie, to wybitna polska językoznawczyni, która przez wiele lat związana była z akademickim światem. Jej osiągnięcia w dziedzinie lingwistyki są nieocenione, a prace naukowe znacząco przyczyniły się do rozwoju tej dyscypliny w Polsce.
Grzegorczykowa pełniła funkcję profesora na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie impartowała swoją wiedzę oraz doświadczenie kolejnym pokoleniom studentów, inspirując ich do zgłębiania tajników języka.
Życiorys
Renata Grzegorczykowa jest wybitną postacią w dziedzinie językoznawstwa, a jej kariera naukowa rozpoczęła się na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie rozpoczęła studia. Od 1956 roku była związana z uczelnią, pracując pod okiem Witolda Doroszewskiego w Pracowni Leksykologicznej, a później w Instytucie Języka Polskiego na Wydziale Polonistyki.
W 1964 roku uzyskała doktorat, który opierał się na pracy zatytułowanej Czasowniki odimienne we współczesnym języku polskim. Dzień 1974 roku przyniósł jej habilitację, którą zdobyła dzięki książce funkcje semantyczne i składniowe polskich przysłówków. W latach 1976-1979 pełniła funkcję wicedyrektora w Instytucie Języka Polskiego, a w latach 1981-1984 była dyrektorem tegoż instytutu.
W swej karierze naukowej w 1983 roku zdobyła tytuł profesora nadzwyczajnego, natomiast w latach 1982-2001 kierowała Zakładem Budowy Gramatycznej Współczesnego Języka Polskiego na Uniwersytecie Warszawskim. Zarówno tytuł profesora, jak i tytuł profesora zwyczajnego, uzyskała w 1995 roku.
W latach 1997-1999 Renata Grzegorczykowa prowadziła międzynarodowy projekt badawczy „Porównawcza semantyka leksykalna”, który realizowany był w Warsawie we współpracy z naukowcami z Pragi, Moskwy, Kijowa oraz Sztokholmu. Po 2001 roku, jako profesor emerytowany, kontynuowała współpracę z macierzystą uczelnią.
Jest także aktywną członkinią licznych towarzystw naukowych, takich jak Polskie Towarzystwo Językoznawcze, Towarzystwo Naukowe Warszawskie oraz Komitet Językoznawstwa PAN, w ramach którego uczestniczyła w pracach Komisji Etnolingwistycznej, Komisji Frazeologicznej oraz Komisji Teorii Języka. Również w Międzynarodowym Komitecie Slawistów pełniła ważną rolę w Komisji Budowy Gramatycznej Języków Słowiańskich.
Szczególnie znaczący wkład Renata Grzegorczykowa wniosła w badania nad słowotwórstwem, składnią i semantyką języka polskiego. Jej zainteresowania obejmowały również różnorodne zagadnienia związane z polonistyką, slawistyką oraz ogólnymi aspektami językoznawstwa i filozofii. W swoich badaniach korzystała z metodologii takich kierunków naukowych jak strukturalizm, lingwistyka kognitywna oraz generatywizm.
Publikacje
Renata Grzegorczykowa to autorka ponad dwustu prac, zarówno indywidualnych, jak i wspólpracy z innymi badaczami. Jej prace obejmują różnorodne aspekty języka polskiego.
Oto niektóre z wybranych publikacji:
- Indeks a tergo do „Słownika języka polskiego” S. B. Lindego (1965; współautorzy: Zofia Kurzowa i Jadwiga Puzynina),
- Indeks a tergo do „Słownika języka polskiego” W. Doroszewskiego (1973; współpraca z zespołem pod kierownictwem Jadwigi Puzyniny),
- Czasowniki odimienne we współczesnym języku polskim (1969),
- Zarys słowotwórstwa polskiego (pierwsze wydanie: 1972),
- Funkcje semantyczne i składniowe polskich przysłówków (1975),
- Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne rodzime (1979; współautorstwo z Jadwigą Puzyniną),
- Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia (1984; tom zbiorowy, współredakcja z Romanem Laskowskim i Henrykiem Wróblem),
- Wprowadzenie do semantyki językoznawczej (pierwsze wydanie: 1990),
- Wykłady z polskiej składni (od 1996 cztery wydania),
- Wstęp do językoznawstwa (2007).
Życie prywatne
W 1953 roku Renata Grzegorczykowa wstąpiła w związek małżeński z Andrzejem Grzegorczykiem (1922–2014), który był znanym matematykiem oraz filozofem. Para doczekała się dwojga dzieci, co stanowiło ważny element ich wspólnego życia.
Przypisy
- Tomasz Jordan. Śp. Profesor Andrzej Grzegorczyk (1922–2014): filozof i człowiek. „Studia Philosophiae Christianae”. 50/2 (2014), s. 177, 2014. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. ISSN 0585-5470. [dostęp 12.08.2024 r.]
- Zakład Gramatyki, Semantyki i Pragmatyki Współczesnego Języka Polskiego 2016.
- Mikołajczuk 2012, s. 8.
- Mikołajczuk 2012, s. 7-8.
- Mikołajczuk 2012, s. 7.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Zdzisław Kępiński | Przemysław Trojan | Józef Ruszar | Zdzisław Świderski | Kazimierz Lisiecki | Leszek Podhorodecki | Ałbena Grabowska | Jan Jerzy Sławianowski | Jacek Kubiak (biolog) | Paweł Janiszewski | Alicja Siemak-Tylikowska | Irena Horban | Stanisław Jaźwiński | Andrzej GawryszewskiOceń: Renata Grzegorczykowa