Żbików to interesująca dzielnica Pruszkowa, która do roku 1916 funkcjonowała jako niezależna wieś. Obecnie, jej historia oraz rozwój stanowią ważny element lokalnych tradycji.
Warto zauważyć, że wieś ta miała duchowne pochodzenie, co podkreśla jej znaczenie w kontekście historycznym. Znajdowała się w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim, który był częścią ziemi warszawskiej w województwie mazowieckim.
Historia
Najstarszy znany dokument datuje się na 1297 rok i pochodzi od księcia mazowieckiego Bolesława II. W tym dokumencie po raz pierwszy odnotowano nazwę Żbikowa, która została zapisana jako Sdbicovo. Z dostępnych źródeł można także wnioskować, że żbikowska parafia istnieje już od XIII wieku. Przykładowo, pierwszy murowany kościół powstał w XV wieku, co wskazuje na znaczenie religijne tej miejscowości.
Do końca XVIII stulecia Żbików był terenami użytkowanymi przez kościół i wchodził w skład dóbr biskupstwa poznańskiego, co podkreśla jego historyczną przynależność. Na przełomie XIX i XX wieku na obszarze wsi zaczęły się rozwijać zakłady przemysłowe. Wśród nich wyróżniały się takie jak Warsztaty Naprawy Wagonów Towarowych oraz cegielnia „Żbików” braci Hoser. Miejsce cegielni obecnie zajmuje Park Kultury i Wypoczynku Mazowsze, gdzie w wyrobisku powstał zbiornik wodny znany potocznie jako „Glinki Żbikowskie”, „Glinki Hosera” lub „Glinki Hozera”. Dodatkowo działała tutaj fabryka wyrobów stalowych Henryka Hosera.
W latach 1867–1916 Żbików należał do gminy Ożarów, wówczas w powiecie warszawskim, w guberni warszawskiej. Przełomowym momentem dla miejscowości było nadanie praw miejskich osadzie fabrycznej Pruszków, co miało miejsce 10 grudnia 1916 roku, co skutkowało włączeniem Żbikowa w granice nowo utworzonego miasta.
Warto wspomnieć o wyjątkowej postaci związanej z Żbikowem – Stanisławie Stefaniaku. Był to major Armii Krajowej, który aktywnie uczestniczył w powstaniu warszawskim. Jako komendant III Rejonu w Obwodzie Wola, dowodził on kompanią wolską w Zgrupowaniu Leśnik, a także batalionem „Stefan”. Jego działalność na polu walki i dowodzenie w trudnych chwilach zapisały się w historii nie tylko Żbikowa, ale i całego regionu.
Przypisy
- Jerzy J. Kaleta, Pruszków przemysłowy, Wyd. 2. zm. i popr, Pruszków: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Henryka Sienkiewicza, 2010, ISBN 978-83-62144-02-0 [dostęp 26.09.2023 r.]
- untitled. [dostęp 16.07.2011 r.]
- Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
- a b Akta miasta Pruszkowa.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Tworki (Pruszków) | Bąki (Pruszków) | Pohulanka (Pruszków) | Wyględówek (Pruszków) | Gąsin (Pruszków)Oceń: Żbików