Ryszard Gdulewski, znany również pod pseudonimem Krzysztof, był wybitną postacią w historii Polski. Urodził się 13 kwietnia 1906 roku w Pruszkowie i swoją aktywność na polu techniki oraz polityki znacząco wpisał w dzieje kraju.
Jako profesor, Ryszard Gdulewski przyczynił się do rozwoju nauki i edukacji, stając się autorytetem w swojej dziedzinie. Niezwykle istotnym aspektem jego życia była również działalność polityczna, w której objawiał swoje przekonania jako d działacz komunistyczny.
W czasie II wojny światowej Ryszard brał udział w jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Polski, mianowicie w powstaniu warszawskim, które miało miejsce w 1944 roku. Jego zaangażowanie w tę walkę o wolność i niepodległość narodu polskiego mijało się z zapisem karty historii, pozostawiając po sobie niezatarty ślad.
Ryszard Gdulewski zmarł 5 maja 1980 roku w Warszawie, a jego dorobek oraz osiągnięcia pozostają symbolem determinacji i poświęcenia dla kraju.
Życiorys
Ryszard Gdulewski był synem stolarza Ignacego, który brał udział w rewolucji 1905-1907, oraz Michaliny. W 1913 roku rozpoczął naukę w ewangelickiej szkole podstawowej. W czasie I wojny światowej, wraz z rodzicami, został ewakuowany do Krzemieńczuka na Ukrainie, gdzie w 1918 roku ukończył cztery klasy szkoły podstawowej. Po powrocie z rodziną do Polski, w 1924 roku zakończył naukę w średniej technicznej szkole kolejowej w Warszawie i podjął pracę jako tokarz w warszawskiej fabryce karabinów, gdzie wkrótce stał się konstruktorem przyrządów pomiarowych.
Od 1926 roku pracował jako konstruktor narzędzi i urządzeń pomiarowych w Państwowej Wytwórni Sprawdzianów, gdzie zaangażował się w działalność lewicową. Uczestniczył także w zebraniach Stowarzyszenia Wolnomyślicieli Polskich. W 1927 roku przystąpił do Komunistycznej Partii Polski, w której działał aż do jej rozwiązania w 1938 roku. W 1928 roku ukończył Szkołę Podchorążych Saperów w Modlinie oraz rozpoczął pracę w Wytwórni Amunicji nr 1 w Forcie Bema, gdzie odpowiadał za konstrukcję i technologię produkcji zapalników artyleryjskich. W międzyczasie ukończył studia na Politechnice Warszawskiej oraz przeszedł specjalistyczne szkolenie pirotechniczne.
W czasie okupacji był kalkulatorem w narzędziowni. Od listopada 1939 roku działał w Polskiej Organizacji Zbrojnej (POZ), która później została włączona do Armii Krajowej. Od stycznia 1941 roku był członkiem grupy utworzonej przez działaczy KPP i PPS-Lewicy, która przystąpiła później do Zjednoczonego Wychowania Wychowawczo (ZWW), a na początku 1942 do PPR. Gdulewski pełnił funkcję komendanta wojskowego ZWW w dzielnicy Wola, a po utworzeniu PPR stawał się komendantem Gwardii Ludowej w tej samej dzielnicy oraz członkiem egzekutywy Komitetu Dzielnicowego PPR.
Był inspektorem ds. wojskowych w dzielnicy Okęcie. Zorganizował sabotaż w fabryce oraz produkcję kluczy do rozkręcania torów kolejowych przeznaczonych dla oddziałów GL i narzędzi do przebijania opon samochodowych. W marcu i kwietniu 1942 roku prowadził szkolenia minerskie dla członków oddziału partyzanckiego GL Franciszka Zubrzyckiego „Małego Franka”. Latem tego samego roku zorganizował laboratorium chemiczne GL, którym został kierownikiem.
W marcu 1943 roku objął stanowisko kierownika Wydziału Zaopatrzenia Sztabu Głównego GL. Przez pewien czas ukrywał w swoim mieszkaniu oficera GL Edwarda Lanotę, który zbiegł z transportu do Treblinki. Od wiosny 1944 roku szkolił patrole saperskie w batalionie AK „Kiliński”. W czasie powstania warszawskiego brał udział w walkach na terenie Śródmieścia jako oficer saperów AK. Po zakończeniu powstania znalazł się w oflagu, z którego wrócił do kraju w lipcu 1945 roku.
Od sierpnia 1945 roku pełnił funkcję inspektora kontroli w Centralnym Zarządzie Przemysłu Zbrojeniowego, a od września 1947 roku był dyrektorem naczelnym Centralnego Zarządu Sprzętu Samochodowego. Zajmował także stanowisko nieetatowego instruktora Wydziału Komunikacji KC PPR/PZPR. W latach 1952-1953 był szefem Działu Technicznego Centralnego Zarządu Przemysłu Maszyn Budowlanych, a następnie od 1953 do 1954 był starszym inżynierem w Biurze Konstrukcyjnym Przemysłu Motoryzacyjnego.
6 lutego 1953 roku został wykluczony z PZPR przez Centralną Komisję Kontroli Partyjnej. Jednak 28 grudnia 1956 roku przywrócił mu członkostwo partii Komisja Rehabilitacyjna przy Komitecie Warszawskim PZPR. Od marca 1956 roku był dyrektorem technicznym Biura Projektów Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego, a od lutego 1961 do marca 1971 roku pełnił funkcję sekretarza generalnego Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich. W latach 1965-1971 był członkiem Zarządu Głównego Związku Zawodowego Metalowców.
Ryszard Gdulewski był również autorem wspomnień zatytułowanych „Pirotechnicy z fabryki Gerlacha” wydanej w 1979 roku. Zmarł w Warszawie i spoczął na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze C31-2-5.
Ordery i odznaczenia
Ryszard Gdulewski, w swoim życiu, otrzymał szereg prestiżowych wyróżnień, które doceniły jego wkład i osiągnięcia zawodowe oraz społeczne.
- Order Sztandaru Pracy II klasy,
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (14 października 1947).
Przypisy
- Miejsce pochówku. cmentarzekomunalne.com. [dostęp 01.02.2018 r.]
- M.P. z 1947 r. nr 143, poz. 863 „za udział w walce konspiracyjnej z okupantem”.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Henryk Wiśniewski | Robert Bąkiewicz | Mieczysław Piecka | Zdzisław Sipiera | Janusz Zarzycki | Bogdan Olesiński | Aleksandra Jakubowska | Janusz Grochulski | Piotr Ikonowicz | Józef Michalak | Zygmunt Pogonowski | Barbara Mamińska | Artur Tomaszewski | Jan Wąsicki | Stanisław Stefan Paszczyk | Wojciech Marcinkiewicz | Zygmunt Pietrusiński | Dariusz Młotkiewicz | Stanisław ZrałekOceń: Ryszard Gdulewski