Liceum Ogólnokształcące im. Tomasza Zana w Pruszkowie

---

Historia

W dniu 1 września 1921 roku pierwsze kroki w kierunku edukacji stawiało ponad 200 uczniów, którzy rozpoczęli naukę w wynajmowanym lokum przy ulicy Narodowej 23. Od początkowych lat istnienia, patronem powstałej szkoły był Tomasz Zan, ceniony poeta XIX wieku, który również brał udział w konspiracji i przyjaźnił się z Adamem Mickiewiczem.

W roku 1925, historyczny moment dla szkoły nastąpił, gdy dziesięciu jej pierwszych uczniów zdało egzamin maturalny. Oprócz nauki, w instytucji działały liczne organizacje młodzieżowe, a wśród nich różnorodne czasopisma, takie jak „Orli lot”, „Sztubak” oraz „Nasz Świat”. W 1930 roku, uczelnia przeniosła się do nowego budynku na ul. Klonowej 4 (dzisiejszy adres to Daszyńskiego 6). Profil liceum nastawiony był na matematykę i fizykę, jednak Koło Historyczno-Literackie również cieszyło się dużym uznaniem.

W 1935 roku powstała tzw. „sala pompejańska”, pięknie ozdobiona rzymskimi malowidłami autorstwa uczniów z Koła Klasycznego. Miejsce to stało się wyjątkowe, gdyż odbywały się w nim niedzielne poranki muzyczne z udziałem ówczesnych znanych śpiewaków. Niestety, we wrześniu 1939 roku, budynek liceum stał się obiektem zajęcia przez wojska Wehrmachtu, co spowodowało zniszczenie sprzętów oraz archiwów szkoły.

W trudnych czasach okupacji nauczyciele podjęli się organizacji tajnego nauczania, co umożliwiło uczniom przystąpienie do egzaminu maturalnego w ukryciu i kontynuowanie edukacji na tajnych uczelniach wyższych. Niektórzy z nich wzięli udział w kampanii wrześniowej, angażując się w struktury Armii Krajowej, gdzie uczestniczyli w walkach pruszkowskiego plutonu „Orlik”, a także brali czynny udział w powstaniu warszawskim.

Po zakończeniu II wojny światowej, w zimie 1945 roku, liceum wznowiło swoją działalność, a budynek na ul. Klonowej został odnowiony dzięki zaangażowaniu uczniów i ich rodziców. W latach 50. i następnych, szkoła obdarzona była energią młodzieżowych organizacji, takich jak Szkolne Koło Odbudowy Warszawy, PCK, oraz Samorząd Szkolny. Reaktywowane były drużyny harcerskie, a także powstały koła humanistyczne i turystyczne. Przyjaciele sportu cieszyli się z sukcesów sekcji lekkoatletycznej, koszykarskiej i siatkarskiej.

Kiedy w 1961 roku liceum obchodziło swoje 40-lecie, po raz pierwszy pojawiła się propozycja utworzenia stowarzyszenia dla wychowanków tej szkoły. W latach 1966/67, w wyniku zmian w systemie edukacji, zlikwidowano gimnazjum, a wprowadzone zostało liceum czteroletnie. Lata 70. przyniosły szkole nationalne sukcesy sportowe, a Telewizja Polska zrealizowała teleturniej „Dwie Szkoły” oraz Program I Polskiego Radia z audycją „Cztery Pory Roku”.

W 1981 roku, z okazji 60-lecia szkoły, powołano oficjalnie Towarzystwo Absolwentów Liceum i Gimnazjum im. Tomasza Zana. Fundacja wydała dwie tablice pamiątkowe: jedną upamiętniającą uczniów i profesorów poległych w II Wojnie Światowej, a drugą ku czci profesora Bohdana Zielińskiego, który prowadził tajne nauczanie podczas okupacji. Opublikowano także „Historię Gimnazjum i Liceum Tomasza Zana w latach 1925–1980”, napisaną przez nauczycielki placówki.

W latach 90. przeprowadzono modernizację budynku liceum, a także założono nowoczesną pracownię informatyczną. W 2001 roku, szkoła wróciła do struktury sprzed wojny, przywracając gimnazjum i liceum, umiejscowione teraz w oddzielnych budynkach. W tym samym roku Stowarzyszenie Absolwentów obchodziło jubileusz 80-lecia szkoły.

Sam proces budowy nowej siedziby Liceum rozpoczął się we wrześniu 2015 roku, a nowy budynek oficjalnie otwarto 1 marca 2017 roku. Adres pozostaje niezmieniony, z tym że wejście główne zostało zlokalizowane od strony ul. Obrońców Pokoju. Po przenosinach, stary budynek licencjatu został zburzony, a obecnie trwają prace budowlane nad nową halą sportową.

Uczniowie

Wśród absolwentów Liceum Ogólnokształcącego im. Tomasza Zana w Pruszkowie znajdują się znane osobistości z różnych dziedzin. Do grona tych wybitnych ludzi należy m.in. Wojciech Żukrowski, pisarz o uznanej renomie, a także żeglarz jachtowy Leonid Teliga. Warto wspomnieć o Wojciechu Młynarskim, który zdobył serca wielu Polaków jako poeta oraz autor licznych piosenek.

Warto dodać, że szkołę ukończył także Zbigniew Jerzyna, poeta oraz dramaturg, oraz Andrzej Stelmachowski, znany polityk. Pośród absolwentów znajdziemy również piosenkarkę Alicję Majewską, która zyskała uznanie na polskiej scenie muzycznej.

Wśród znanych sylwetek jest również Euzebiusz Kiełkiewicz, który pełnił funkcję prezydenta Pruszkowa w latach 80., a także Henryk Hoser, biskup diecezjalny warszawsko-praski. Nie można zapomnieć o Włodzimierzu Nast, duchownym i teologu ewangelicko-augsburskim, który również jest absolwentem tej instytucji.

Interesującą postacią jest także Zdzisław Świderski, parazytolog i znawca swojej dziedziny, a także Marek Krawczyk, profesor habilitowany nauk medycznych, który sprawuje funkcję rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Nie można zapominać o Elżbiecie Marciniak, znanej piosenkarce, oraz himalaiście Bernardzie Uchmańskim, który zdobył szczyty w 1953 roku. Ich osiągnięcia świadczą o wysokim poziomie edukacji oraz wszechstronności uczniów liceum.

---

Oceń: Liceum Ogólnokształcące im. Tomasza Zana w Pruszkowie

---