Tadeusz Dajczer

---

Życiorys

Ukończył studia na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego i w 1955 otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa Wacława Majewskiego. W latach 1966-1972 kształcił się na Papieskim Uniwersytecie Gregorianum w Rzymie, gdzie uzyskał tytuł doktora. Po powrocie do Polski pełnił funkcję pierwszego kierownika Katedry Fenomenologii Religii, utworzonej na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej przez ks. dr. hab. Władysława Kowalaka. Jego habilitacja miała miejsce 14 grudnia 1981 roku.

W 1985 roku założył Ruch Rodzin Nazaretańskich, który obecnie jest obecny w około 40 krajach na całym świecie. W 1994 roku otrzymał z rąk prezydenta Lecha Wałęsy tytuł profesora nauk teologicznych. Do końca swojego życia był rezydentem w parafii Św. Teresy od Dzieciątka Jezus na Tamce.

W 1972 roku w Parafii Najświętszego Zbawiciela powołał do życia koło życia wewnętrznego, które w 1983 roku przeszło do Parafii Św. Teresy od Dz. Jezus na ul. Tamka, przyjmując nazwę Ecclesia. W 1985 roku, z inicjatywy świeckich, w tym Sławomira Bieli, zaczęły formować się struktury Ruchu Rodzin Nazaretańskich, a ks. Dajczer, będąc jednym z założycieli, pozostawał na uboczu w zarządzaniu Ruchem.

Niestety, w jesieni 1995 roku ks. Dajczer poważnie zachorował, co znacznie ograniczyło jego zdolności fizyczne oraz wykluczyło z życia publicznego. Otrzymał zgodę Kurii Metropolitalnej Warszawskiej na odprawianie Mszy św. w swoim mieszkaniu. W 1999 roku przestał być wykładowcą na ATK w Warszawie, aczkolwiek nadal współredagował materiały formacyjne RRN i prowadził zespół odpowiedzialny za Ruch, jednak nowi członkowie nie mieli możliwości poznać założyciela.

W latach 2007–2009 Ruch Rodzin Nazaretańskich, stworzony przez ks. Dajczera, znalazł się w poważnym kryzysie. Na polecenie metropolity warszawskiego abp. Kazimierza Nycza przeprowadzono śledztwo kanoniczne, skutkujące odsunięciem ks. Dajczera oraz jego najbliższych współpracowników, w tym ks. Bolesława Szewca, ks. Jarosława Piłata oraz Sławomira Bielę. Konsekwencjami śledztwa były oceny poważnych błędów teologicznych oraz nieprawidłowego kierownictwa duchowego w RRN. Komisja Teologiczno-Prawna, powołana przez abp. Kazimierza Nycza, w 2009 roku zauważyła, że „ks. Dajczer – co wynika z oświadczenia p. S. Bieli z 28 II 2008 r. – wykreował (w początkowej fazie trwania Ruchu) dla potrzeb własnych i RRN charyzmat maryjny w osobie p. S. Bieli”. W czasie pracy komisji, 8 kwietnia 2008 roku, ks. Dajczer powiedział o Sławomirze Bieli, że „nic nadprzyrodzonego w nim nie odkrył, poza tym, że jest to człowiek, znający treści duchowe świętych (np. św. Jana od Krzyża), umiejący przemawiać i mający dobry kontakt z ludźmi jako animator”.

Jego wkład w badania naukowe dotyczące religioznawstwa w Polsce, szczególnie w dziedzinie fenomenologii religii, był niezaprzeczalny. Jako autor licznych prac związanych z duchowością, przez wiele lat inspirował wielu ludzi do życia w wierze. W 1992 roku opublikował książkę „Rozważania o wierze. Z zagadnień teologii duchowości”, która stała się bestsellerem i została przetłumaczona na 29 języków, ukazując się w 36 krajach. Książka ta zyskała status „podręcznika” życia chrześcijańskiego.

Pomiędzy 2007 a 2009 rokiem wydał cykl sześciu pozycji zatytułowanych „Rozważania o Eucharystii”, które poruszały teoretyczną oraz praktyczną teologię, prowadzącą do mistycznych przeżyć. Wprowadził również termin „relacji spotkania”, zaznaczając związki między rozwojem relacji z Bogiem a osobą Chrystusa obecnego w Eucharystii, ukazując, że relacja z Bogiem jest z natury relacją spotkania.

Współpraca ks. Tadeusza Dajczera z SB

Historia księdza Tadeusza Dajczera i jego kontaktów z aparatem bezpieczeństwa jest złożona i interesująca. Wszystko rozpoczęło się w 1964 roku, kiedy to Dajczer złożył wniosek o paszport w celu wyjazdu do Rzymu. To wydarzenie przyciągnęło uwagę funkcjonariuszy SB, co doprowadziło do regularnych spotkań, które miały miejsce aż do 1985 roku.

Początkowo Dajczer podczas rozmów z oficerem Departamentu I MSW, Stanisławem Kubatem, nie został zwerbowany. Mimo to, duchowny nie rezygnował z planów uczęszczania na studia w Rzymie, a jego determinacja w zdobyciu paszportu była widoczna. Po kilku odmowach, zdecydował się na bezpośredni kontakt z oficerem, z którym prowadził rozmowy, co zapoczątkowało ich dalsze spotkania.

Ostatecznie, po serii rozmów z funkcjonariuszami, Dajczer podjął decyzję o nawiązaniu współpracy agenturalnej. Jego zgoda na współpracę została potraktowana poważnie przez oficerów bezpieki, co szybko przyniosło efekty w postaci dokumentu podróży. Wraz z przystąpieniem do współpracy, otrzymał zlecenia dotyczące przekazywania informacji na temat innych duchownych, co czyniło go cennym współpracownikiem dla aparatu bezpieczeństwa.

Dajczer został zarejestrowany jako agent o pseudonimie „Marcinek”, co gdyż używano także „Marcin”. Niestety, szczegóły jego działalności w okresie studiów w Rzymie, które trwały od 1966 do 1972 roku, nie są w pełni znane z uwagi na zniszczenie wielu dokumentów. Mimo że duchowny unikał zbliżeń z funkcjonariuszami podczas studiów, jego kontakty z SB były kontynuowane.

Po powrocie do Polski w 1972 roku, ksiądz Dajczer nie był w stanie zrezygnować z dalszej współpracy, co doprowadziło do kontaktów z Departamentem IV MSW od 1975 do 1985 roku. Pomimo dążeń do minimalizacji informacji, które przekazywał, ujawniane przez niego wiadomości były istotne, nawet jeśli nie kluczowe dla SB.

Dajczer informował między innymi o księdzu Józefie Glempie, tajemniczym prymasa Wyszyńskiego, oraz o innych duchownych, w tym ks. Bronisławie Piaseckim i ks. Waldemarze Wojdeckim, redaktorze naczelnym „Przeglądu Katolickiego”. Jako agent, regularnie otrzymywał również prezenty od swoich opiekunów z SB.

Współpraca Dajczera jako TW ps. „Marcinek” zakończyła się w 1985 roku, kiedy to jego stan zdrowia uległ pogorszeniu, co uniemożliwiło dalsze działania. Historia ta ukazuje skomplikowane relacje między duchowieństwem a aparatem bezpieczeństwa w Polsce, wywołując wiele pytań o moralność i lojalność w zmieniających się warunkach społeczno-politycznych.

Publikacje

Książki na temat życia wewnętrznego

W dorobku Tadeusza Dajczera znajdują się liczne publikacje dotyczące duchowości oraz życia wewnętrznego. Wśród jego książek znajdują się:

• Rozważania o wierze, Częstochowa : Edycja Paulińska, 1992,
• Z duchowości Ruchu Rodzin Nazaretańskich : (materiały). Cz. 1: Oddanie się Matce Bożej w Ruchu Rodzin Nazaretańskich; Trynitarny wymiar charyzmatu duchowości Ruchu Rodzin Nazaretańskich, Warszawa : Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1996,
• Szczególne narzędzie Bożej Łaski, Warszawa : Wydawnictwo Ruchu Rodzin Nazaretańskich, 2007,
• Tajemnica wiary, Warszawa : Wydawnictwo W, 2007,
• Zdumiewająca bliskość, Warszawa : Wydawnictwo Fidei, 2008,
• Przymnóż nam wiary, Warszawa : Wydawnictwo Fidei, 2008,
• Mocą wiary, Zamość; Warszawa : Wydawnictwo Fidei, 2008,
• Sakrament obecności, Opole : Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża; Warszawa : Wydawnictwo Fidei, 2009,
• Nieodkryty dar, Zamość; Warszawa : Wydawnictwo Fidei, 2009,
• Trudny kawałek życia, Poznań : Wydawnictwo Flos Carmeli, Warszawa : Wydawnictwo Fidei, 2010.

Książki z dziedziny religioznawstwa

W zakresie religioznawstwa autor także napisał szereg wartościowych opracowań. Oto niektóre z nich:

• Inicjacje i ich wymiar kosmiczny u ludów Kalifornii, Warszawa : Akademia Teologii Katolickiej, 1984 (praca habilitacyjna),
• Buddyzm w swej specyfice i odrębności wobec chrześcijaństwa, Warszawa : Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1993.

---

Oceń: Tadeusz Dajczer

---