Elektrociepłownia Pruszków, zlokalizowana w malowniczej miejscowości Pruszków, przy ulicy Waryńskiego 1, stanowi kluczowy element infrastruktury energetycznej w naszej okolicy. Ta znacząca jednostka znajduje się w dzielnicy Gąsin, odległej o zaledwie 10 km na południowy zachód od stolicy Polski, Warszawy, w województwie mazowieckim. Ciekawostką jest fakt, że elektrociepłownia ta rozpoczęła swoją działalność już w 1914 roku, co czyni ją najstarszą czynnie funkcjonującą elektrownią w strukturze PGNiG Termika.
Obiekt ten jest wyposażony w nowoczesne technologie, które zapewniają wysoką efektywność energetyczną. W skład elektrociepłowni wchodzą:
- 5 kotłów parowych, które łącznie osiągają moc nominalną wynoszącą 149 MW,
- 2 kotły wodne o łącznej mocy 58 MW,
- turbozespół o mocy 8 MW,
- turbozespół o mocy 1 MW (uruchomiony w latach 2008/2009, rozruch próbny miał miejsce na początku 2009 roku, a eksploatacja rozpoczęła się w połowie 2009 roku).
Elektrociepłownia Pruszków nie tylko produkuje energię, ale także dostarcza ciepło mieszkańcom Pruszkowa oraz Piastowa, spełniając tym samym ważną rolę w regionalnym systemie grzewczym.
Historia zakładu
Początki
Historia elektroenergetyki w Pruszkowie sięga początków XX wieku. Elektronizacja tego regionu pojawiła się w dwóch kluczowych zakładach przemysłowych. W chemicznym zakładzie Żółtowskiego, w 1901 roku, zainstalowano 50 żarówek, co było pionierską inicjatywą. Również Akcyjne Przedsiębiorstwo Tillmanowskiej Huty Żelaza uruchomiło swoją instalację w 1903 roku, która obejmowała około 130 żarówek. Jednakże dostęp do elektryczności był zastrzeżony głównie dla zamożniejszych zakładów, co sprawiało, że lokalna ludność nie miała dostępu do tego źródła energii.
Na początku XX wieku, we wrześniu 1913 roku, z inicjatywy zebrania gromadzkiego uchwalono budowę elektrowni. W dniu 24 listopada 1913 roku, hrabia Antoni Potulicki oraz inżynier Józef Troetzer podpisali umowę z firmą Gesellschaft fur Elektrische Unternehmungen z Berlina, co rozpoczęło proces electrification w Pruszkowie. W 1914 roku zainaugurowano działalność prowizorycznej elektrowni, która miała moc 90 kW i zasilała 350 żarówek. Już 30 lipca tego samego roku firma niemiecka uzyskała 40-letnią koncesję na budowę sieci elektrycznych w regionie.
Okres I wojny światowej przyniósł niestety zawirowania i straty. W wyniku działań wojennych część urządzeń została zdemontowana i zdemolowana, a w 1917 roku uruchomiono nową siłownię z maszyną parową o mocy 150 KM.
Okres międzywojenny
Po zakończeniu I wojny światowej zainteresowanie elektrownią wykazał największy polski koncern energetyczny „Siła i Światło”, który 5 grudnia 1919 roku odkupił majątek zakładu za 350 000 marek niemieckich. Nowo powstała spółka, „Elektrownia Okręgowa w Pruszkowie Spółka Akcyjna”, uzyskała uprawnienia do rozbudowy i nadzoru nad zakładem. Kluczowi udziałowcy to „Siła i Światło”, Bank Kredytowy w Warszawie i Bank Handlowy.
Pomimo trudności finansowych, w tym nawiązanych kontaktów z British Engineers and Trades Syndicate, plany rozbudowy elektrowni zaczęły nabierać kształtów. W 1924 roku elektrociepłownia, mimo przestojów spowodowanych wojną, zaczęła produkować energię o mocy znacząco wzrastającej w miarę rozwoju zakładu.
W 1928 roku jej moc wyniosła już 16,5 MW, a w 1932 roku osiągnęła rekordowe 31,5 MW, co było odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na energię.
II wojna światowa
W chwili wybuchu II wojny światowej elektrownia była już kompleksowym zakładem z czterema turbozespołami i 10 kotłami parowymi, produkującymi 230 t/h. Po okupacji niemieckiej w 1939 roku zakład nie przerwał swojej działalności, pomimo spadku produkcji energii. Po kapitulacji Warszawy zrestrukturyzowano prace i do 1941 roku produkcja wzrosła do 86 500 MWh.
W kluczowych dla zakładu momentach, dyrekcja wzniosła zatrudnienie do 700 pracowników, dając im możliwość ocalenia przed przymusowymi robotami, co było istotnym krokiem w trudnych czasach. Pracownicy zaangażowali się także w działania konspiracyjne, co dodatkowo uwydatnia ich poświęcenie. Mimo trudności materialnych, w 1944 roku załodze udało się zgromadzić niezbędne zapasy, pozwalające funkcjonować elektrowni po wojnie.
PRL
W 1945 roku, w trakcie odbudowy, zakład odegrał ważną rolę wspierając elektrownię warszawską. Proces odbudowy zamknął się w 1953 roku, kiedy elektrownia osiągnęła moc 38 MW. 30 lipca 1947 r. elektrownia stała się własnością państwową, co otworzyło nowe możliwości rozwoju.
W 1957 roku planowano ciepłownię w Pruszkowie, a uruchomienie elektrociepłowni miało miejsce w lutym 1959 roku. Dzięki współpracy z zakładami w regionie, takich jak „Porcelit”, produkcja pary technologicznej stała się standardem. W latach 1959-1962 tworząc pierwszy Zespół Elektrociepłowni powstałą rozbudowa członu ciepłowniczego, co znacząco wpłynęło na lokalną infrastrukturę.
III Rzeczpospolita
W 1989 roku zmodernizowano rozdzielnię, w 1992 roku rozpoczęto instalację nowoczesnych systemów sterowania. W 1993 roku zakład uruchomił pierwszą stację uzdatniania wody w polskiej energetyce, a w 1994 roku nastąpiła automatyzacja synchronizacji turbozespołów. W kolejnych latach moc cieplna EC Pruszków rosła, osiągając 186,21 MW w 2002 roku.
W latach 2000-2008 dyrektorem był mgr inż. Marek Szularz, co w znaczący sposób wpłynęło na rozwój i modernizację zakładu. Z dniem 1 stycznia 2000 r. Elektrociepłownia Pruszków została połączona z ciepłownią Wola, a w 2008 roku z Elektrociepłownią Żerań i ponownie wzmocniła swoją pozycję w regionie, odpowiadając na rosnące potrzeby energetyczne.
Przypisy
- PGNIG TERMIKA.
- Vattenfall.pl: Elektrociepłownia Pruszków. [dostęp 18.12.2011 r.]
- Antoni Nowakowski: Światło dla Warszawy. Warszawa: Książka i Wiedza, 1973 r., s. 167.
- Marian Marek Drozdowski: Warszawiacy i ich miasto w latach Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 r., s. 121.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty handlowo-usługowe":
Fabryka ołówków „Majewski St. i S-ka” | ZTS Plastyk | Nowa Stacja | Szpital TworkowskiOceń: Elektrociepłownia Pruszków